Een plaats in de geschiedenis van de Verenigde Staten heeft het al. Vanaf 27 september 2015 krijgt het dat ook in die van de wielersport. “Richmond is klaar voor het WK. Het wielercircus mag komen”, zegt Tom Houff, auteur van het boek ‘On Richmond’s Wheel’.
De talrijke monumenten op Monument Avenue blinken reeds in al hun pracht en grandeur. Wachtend op het grote wielercircus. Tussen 19 en 27 september staan zij in het middelpunt van de belangstelling en moeten ze voor de traditionele beautyshots zorgen wanneer de beste renners ter wereld er voorbij vlammen. De historische boulevard moest een prominente plek in het WK- parcours krijgen. Ze geeft een inkijk in de helse geschiedenis van Richmond. En zelfs in die van de Verenigde Staten at all. Niet voor niets behoort de geplaveide straat tot de tien belangrijkste van de VS.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=6Bmtss4Z_34&w=560&h=315]Richmond was voorbestemd om een wereldstad te worden, maar tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog werd het als hoofdstad van de afgescheurde Geconfedereerde Staten grotendeels verwoest door Amerikaanse soldaten. Dat Richmond vandaag opnieuw barst van de levendigheid en een van de belangrijkste wielerevenementen kan organiseren, heeft het verrassend genoeg te danken aan de lokale fietsliefhebbers. “De meeste mensen die Richmond weer opbouwden, waren lid van de populaire negentiende-eeuwse wielerclubs uit de buurt”, vertelt Tom Houff (51), zelf een geboren en getogen Richmonder. “De wielergemeenschap was ontzettend belangrijk voor de heropleving van Richmond.”
Steenrijke fietsfreak
De fiets veroverde in geen tijd zijn plaats in de hoofdstad van Viriginia. En dat trok al snel de aandacht van Lewis Ginter. De steenrijke zakenman had een zwak voor de fiets en hij begreep als geen ander welke mogelijkheden de tweewieler als transportmiddel te bieden had. Hij investeerde fors in de aanleg van nieuwe wegen. Een leuk weetje: het grootste deel van het WK-parcours gaat over de wegen die honderdtwintig jaar geleden onder zijn hoede gebouwd werden. “Noem hem gerust de peetvader van de wielersport in deze streek”, erkent Houff. “Hij was dol op de fiets. Op een gegeven moment kocht hij een stuk land in de noordelijke wijk Lakeside en bouwde er de prestigieuze Lakeside Wheel Club. Tegenwoordig maakt het oorspronkelijke clubgebouw deel uit van de Lewis Ginter Botanical Gardens. Als eerbetoon aan de rijke fietsfreak start de ploegentijdrit aan de kleurrijke bloementuinen van Ginter.”
Ondanks een hechte wielergemeenschap kwam het professionele wielrennen echter nooit echt van de grond in Richmond. Pas in 1983 vond er met de Tour of America voor het eerst een echte pro race zijn weg richting Richmond. In de jaren negentig hielden de Trump Tour en de Tour DuPont telkens halt aan de James River, maar nadat beide wedstrijden vijfentwintig jaar geleden van de kalender verdwenen, is het wielerpeloton Richmond uit het oog verloren.
Boost
En daar schuilt net het grote probleem van de wielersport in de States. Hoewel ontzettend veel Amerikanen de fiets van stal halen voor een recreatieve fietstocht om toch een beetje fit te blijven, is de professionele wielersport vooralsnog onbekend terrein voor de doorsnee Amerikaan. Ze missen de traditie. De VS heeft geen wielerwedstrijden met een geschiedenis van honderd jaar, zoals er velen zijn in Europa. De Tour of Utah verblijft met slechts elf edities tot nu toe het langst van alle Amerikaanse profwedstrijden op de internationale kalender. Bovendien steekt het professionele wielerpeloton maar een handvol keer per jaar de oceaan over. Dat US cycling zich meer afspeelt op buitenlandse wegen, vertaalt zich ook op de populariteitsbarometer. Daarop staat de wielersport laag. Bovenaan prijken met ijshockey, basketbal, honkbal en American football typisch Amerikaanse sporten. Ondanks de waarde van de fiets in de geschiedenis van de stad, is zelfs in Richmond de koers een minor sport. “Dat is jammer”, vindt Tom Houff. “Velen beseffen amper wat de fiets betekend heeft voor de stad, maar door het WK is het wielrennen weer een gespreksonderwerp geworden. De lokale kranten besteden er veel aandacht aan. Iedereen realiseert zich hoe belangrijk the worlds zijn voor de stad, maar velen begrijpen niet wat het event juist inhoudt. Hopelijk geeft het een boost aan de bekendheid van de sport in heel het land.”
Nascar
De grootste impact van de wereldkampioenschappen wielrennen voor de stad Richmond zit waarschijnlijk op economisch vlak. “Doorgaans haalt de stad zijn voornaamste opbrengsten uit de autosport. De dag van de beroemde Nascar-race op het Richmond International Raceway is telkens een hoogtepunt. Dit jaar neemt het WK wielrennen die rol even over en zal het boven op de opbrengsten van de autorace-industrie een pak extra geld in het laatje brengen. De stad werkt hard om de wegen zo fietsvriendelijk mogelijk te maken. Lokale bierbrouwers zijn al maanden in de weer om genoeg bier te kunnen aanbieden. Schrijf maar op: Richmond is klaar voor het WK. Het wielercircus mag komen.”
Toch reageert niet iedereen zo enthousiast op het grote wielerevenement. Veel inwoners zijn bezorgd om de massale toestroom van, volgens de officiële website, ongeveer een half miljoen wielerliefhebbers. Sommigen plannen zelfs om tijdens de wedstrijden de stad te ontvluchten. “Onbegrijpelijk. Zo missen ze een once in a lifetime event ”, aldus Houff.
Fotomateriaal: Davy De Blieck.