Klimmen in Nederland: vanaf nu mag iedereen de afvalberg op! (kostte wel 1 miljoen euro)

Nederland is zo vlak als….. Maar wie wil klimmen kan in de regio Drenthe, in het uiterste Noord-Oosten van Nederland, voortaan wel de billen en kuiten testen op de kunstmatige VAM-berg, waarbij VAM staat voor Vuil Afvoer Maatschappij. Die VAM-berg zit al jaren in de Ronde van Drenthe maar wordt voortaan toegankelijk voor iedereen die erover wilt fietsen.

Hoe is die VAM-berg ontstaan?

Sjoerd Looijenga: “De VAM is de naam van een voormalig afvalverwerkingsbedrijf met hoofdvestiging in het Drentse Wijster. Het bedrijf dat in 1929 werd opgericht had als oorspronkelijke doel het huisvuil uit de Randstad naar gebieden met schrale grond te brengen en daar te composteren. Drenthe was daarvoor uitstekend geschikt. Bijkomend voordeel: er woonden in 1929 niet veel mensen in de omgeving van deze vuilstort en dus was er sprake van weinig overlast. De compost die na verwerking overbleef, kon gebruikt worden voor bodemverbetering en ontginningsprojecten. Maar er was natuurlijk ook sprake van restafval. Dit werd op het terrein gestort en groeide letterlijk uit tot een enorme vuilnisberg. In de loop der jaren is de berg vuilnis met schone aarde en uiteindelijk gras afgedekt zodat het er voor de buitenwereld nu als een groene heuvel uitziet. Er ligt nu ruim 20 miljoen kubieke meter afval opgeslagen. Met een hoogte van 56 meter boven de zeespiegel is de bult het hoogste punt van Drenthe. In de volksmond werd de heuvel al snel de VAM-berg genoemd. De berg is nog niet zo lang voor publiek geopend. Sinds 2001 is er een informatiecentrum op gevestigd. Erover fietsen mocht, tot vandaag, eigenlijk alleen tijdens de Ronde van Drenthe. De rest van het jaar was de berg ‘gesloten’.”

Hoe en wanneer is het idee ontstaan om een afvalberg als ‘col’ te lanceren?

Sjoerd Looijenga: “Het was de oprichter van de Ronde van Drenthe, Albert Achterhes uit Hoogeveen, die 24 jaar geleden het plan bedacht om met zijn wielerronde over de afvalberg te gaan koersen. Na de nodige onderhandelingen met de toenmalige eigenaar Essent kreeg hij uiteindelijk toestemming om de berg in het parcours op te nemen. Volgend jaar, 60 jaar na de 1e Ronde van Drenthe, is het dus ook precies 25 jaar geleden dat de VAM-berg vast onderdeel van de koers werd.”

Hoe zwaar was die beklimming van de VAM-berg eigenlijk?

Sjoerd Looijenga: “De oorspronkelijke route heeft een stijgingspercentage van 23%. Het weggetje naar de top van de troep is kort, maar hij hakt erin. De VAM-berg is echt zo’n berg waarop je even kneiterhard doortrekt in een koers. Iedereen weet dat, en ook iedereen weet dat het er in de aanloop naar de VAM-berg op aan komt. De aanloop is een smal slingerweggetje, en je draait een haakse bocht naar links alvorens je aan de beklimming begint. Alleen de eersten kunnen nog met een vaartje door die bocht heen. De rest moet in de remmen en staat bijna stil. Jezelf dan weer op gang trekken, kost tijd. Als je niet bij de 1e 10 omhoog draait, zie je ze daar op de top al hard wegrijden terwijl jij nog aan de klim moet beginnen.”

Wat zijn de nieuwe mogelijkheden om de berg vanaf nu te beklimmen?

Sjoerd Looijenga: “Het fietsparcours bestaat nu uit 3 klimroutes en 1 afdaling. De routes op de VAM-berg zijn in totaal 2.100 m lang, van een 4 meter brede asfaltlaag voorzien en hebben een gemiddeld stijgingspercentage van 10%. Op de meest noordelijke route vind je aan het einde van het parcours een 160 meter lange keienstrook met een stijgingspercentage van 15%.

Op welke fietsroutes sluit de beklimming aan?

Sjoerd Looijenga: “In het ontwerp voor het fietstracé is aandacht voor de aansluiting van bestaande wegen en fietsroutes op het nieuwe tracé en blijft de toegangsweg naar de afvalverwerker toegankelijk. Ook kruist het fietstracé zo min mogelijk met de wandelpaden en is er een parkeerterrein opgenomen in het ontwerp. De ‘Dwingelerveld – VAM-berg’ fietsroute leidt onder meer naar de voet van de berg.”

Waarom is de VAM-berg een iconisch project?

Sjoerd Looijenga: “De VAM-berg is door de provincie Drenthe benoemd als icoonproject binnen het programma Vrijetijdseconomie en fietsen. Het past bij eerder gestelde doelen in het collegeprogramma om van Drenthe dé fietsprovincie van Nederland te maken. Iconisch ook vanwege de Ronde van Drenthe. Meestal vormt de VAM-berg de scherprechter in de finale van de Ronde van Drenthe. Zeker in maart kunnen de omstandigheden boven op die helemaal kale berg iconisch zwaar genoemd worden. Iconisch zijn ook de kosten! De provincie Drenthe heeft ongeveer 1 miljoen euro voor de ‘verbouwing’ van de VAM-berg uitgetrokken. Voor dat bedrag moet de berg niet alleen geschikt zijn voor wielrenners, mountainbikers en handbikers maar ook voor wandelaars die een kijkje op het hoogste punt van Drenthe willen nemen. En het goeie nieuws is dat de berg nog steeds ‘groeit’. Ooit was gepland dat in 2075 gestopt zou worden met het storten van vuilnis. Dat werd 2033 en nu wordt al gedacht aan 2025. In 2033 draagt de vuilverwerker de VAM-berg over aan de provincie, die vanaf dan het beheer moet doen. Uiteindelijk zal de berg net zo hoog worden als ooit gepland: 63 meter boven de zeespiegel.”