De Giro is 1 van de lastigste rittenkoersen ter wereld. Kenners bestempelen het ook als de mooiste én de spannendste. De wedstrijd staat bekend om zijn loodzware beklimmingen die altijd weer voor spektakel zorgen. 3 Belgen zorgden in 100 jaar geschiedenis samen voor 7 eindzeges: Eddy Merckx (5), Michel Pollentier en Johan De Muynck. En qua Belgische ritoverwinningen staat de teller voorlopig op 160. Een paar opvallende gloriemomenten.
Op 13 mei 1909 nemen 127 waaghalzen midden in de nacht om 2u53 de start. Een tocht van 8 etappes tussen Milaan en Milaan, goed voor in totaal 2.448 km. Het opzet is een blauwdruk van de Tour de France die al in 1903 is begonnen. Middenin een massa enthousiaste fans bolt Luigi Ganna als eerste Girowinnaar de Milanese Arena binnen. De publieke belangstelling is overweldigend, het wielrennen domineert de andere sporten. Vanaf het begin trekt de gloednieuwe rittenkoers ook buitenlandse coureurs aan. Belgisch icoon Cyrille Van Hauwaert staat bij de 1e editie ingeschreven, maar komt niet opdagen. De 1e officiële Belg aan de start is George Goffin uit Hoei, in 1913.
De Rikken en Merckx
Vanaf 1951 begint Rik Van Steenbergen aan een opvallende reeks. Hij zou uiteindelijk stranden op 15 overwinningen, maar wel naast de eindzege grijpen. Dat had hij vooral te ‘danken’ aan zijn ploegmaats, die hem door een financieel dispuut vroegtijdig hadden verlaten. In 1959 is daar Rik II. Maestro Van Looy wint 4 etappes maar wordt van het roze gehouden door onder meer Charly Gaul. Ook in ’60 (2), ’61 (3) en ’62 (2) wint Van Looy nog etappes in de Giro.
De editie van 1968 levert de 1e Belgische eindzege op. Eddy Merckx won het jaar voordien 2 ritten en nu ook weer 4. Vooral de apocalyptische Dolomietenrit blijft in ieders wielergeheugen gegrift. De Kannibaal begint met 8 minuten achterstand aan de voet van de Tre Cime di Lavaredo maar zou zijn tegenstanders 1 voor 1 terughalen. Ook in ’70, ’72, ’73 en ’74 zou Merckx de Giro op zijn palmares schrijven. Hij eindigt op 24 ritoverwinningen.
In 1967 was er trouwens nog een Belg die dagsucces wist te pakken. Willy Planckaert had geen plannen om de Giro te rijden, maar zijn ploegleider bij Romeo-Smiths Lomme Driessens stuurde hem toch naar Italië, waar Planckaert uiteindelijk 3 keer een rit wist te pakken.
De Belgische Giro van 1978
Na Merckx’ laatste eindzege in ’74 is het 3 jaar wachten tot La Maglia Rosa opnieuw naar België mag. Freddy Maertens wint liefst 7 etappes. Ook Van Linden en Marc Demeyer pakken een rit, net als Michel Pollentier. Voor Peerke de enige ritzege ooit in de Giro, maar die volstaat wel voor de eindwinst.
Een jaar later moet Johan De Muynck wel in dienst rijden van Felice Gimondi, maar tegen alle verwachtingen in draaien de rollen zich op dag 3 om. De Muynck pakte roze en geeft dat niet meer af. Het is bovendien een speciale Giro, want het zijn enkel Belgen die het dagroze mogen dragen. Voor De Muynck stond Rik Van Linden 2 dagen als leider op het podium. Van Linden zou in zijn carrière 9 ritten winnen in de Giro.
Het zijn voor de Belgen gloriejaren in de Giro, want hoewel Roger De Vlaeminck nooit op het eindpodium zou staan, won hij wel 22(!) etappes. Merckxiaans. In de Giro van ’75 geeft Merckx ternauwernood forfait en trekt de Belgische pers weer naar huis. De Vlaeminck zou dat jaar 7 ritten wegkapen en 4e finishen. “Ik word er nog ziek van”, liet De Vlaeminck onlangs optekenen.
Snelste Giroproloog aller tijden
De jaren ’80 en ’90 zijn magere beestjes voor de Belgen in de Giro. Vanaf 2000 kennen we weer wat schitteringen. Zoon Axel Merckx die onder toeziend oog van pa en gastcommentator Eddy een rit wint, Rik Verbrugghe die een jaar later de snelste Giroproloog aller tijden rijdt en zo 4 dagen lang het roze mag aantrekken, Philippe Gilbert die in 2009 een rit pakt en er daar in 2015 nog 2 bijdoet, Wouter Weylandt die een jaar voor zijn tragische val de etappe in Zeeland pakt, en Thomas De Gendt die een monsterachtige prestatie uit de benen schudt op de Stelvio – Giro 2012. En de laatste 2zijn voor Tim Wellens – anno 2016 een knappe beklimming in Roccaraso en vorig jaar nog met aankomst in Caltagione.
Fotomateriaal: Centrum Ronde van Vlaanderen.