Vermogensmeter hebben een revolutie teweeggebracht in de manier waarop we trainen, koersen en herstellen. Het begrijpen van het vermogen en het gebruik van de gegevens van een vermogensmeter kan voor elke fietser, zowel beginners als ervaren fietsers, complex zijn. Met fundamentele kennis van een vermogensmeting kan je als fietser de voordelen toepassen om je fietsprestatie te helpen bevorderen.
Wat is vermogen?
In de wielersport geeft het meten van het vermogen een objectieve berekening van de daadwerkelijke inspanning die je verricht tijdens het trappen. We gebruiken Watt als meeteenheid wanneer we het over vermogen hebben. In zijn eenvoudigste vorm kan vermogen worden omschreven als: koppel x cadans. In deze vergelijking kenmerkt het Koppel de hoeveelheid Vermogen of inspanning die een fietser op de pedalen genereert, terwijl de cadans wordt gemeten in crank-omwenteling per minuut. Samen betekent deze vergelijking dat als je harder trapt bij dezelfde cadans of als je sneller trapt bij hetzelfde koppel, het vermogen toeneemt.
Vermogen meten
Het vermogen op de fiets kan op verschillende manieren gemeten worden. Eén van de gangbare en algemeen geaccepteerde methodes is een crankset met een ingebouwde vermogensmeter, zoals bijvoorbeeld de Shimano DURA-ACE-vermogensmeter. De in het crankstel geïntegreerde vermogensmeter meet kleine doorbuigingen of krommingen in de crank die optreden als gevolg van de trapkrachten. Deze microscopisch kleine bewegingen worden gebruikt om continu het vermogen te berekenen, dat vervolgens via het ANT+ of Bluetooth Low Energy (LE)-signaal naar een fietscomputer of smartphone-app wordt gestuurd. Deze apparaten verzamelen de gegevens die door de vermogensmeter worden verzonden en slaan deze op, zodat de fietser of zijn/haar coach het vermogen tijdens of na de rit in real time kan bekijken en analyseren.
Training met vermogensmeter
Trainen met een vermogensmeter is vooral nuttig in de wielersport omdat deze meting een duidelijk beeld geeft van hoe hard je werkt. Andere metingen, zoals bijvoorbeeld hartslag, zijn veel subjectiever en kunnen van dag tot dag variëren, afhankelijk van externe factoren zoals cafeïne-inname, kwaliteit van de slaap of de inname van vocht. Hoewel een hartslagtraining nuttige inzichten kan bieden in de prestaties en inspanning van de fietser, biedt het niet hetzelfde objectieve beeld als een vermogensmeting.
Samen met de hartslag geeft het meten van de snelheid en het gemiddelde tempo enig inzicht in de rijprestaties en inspanning, maar die gegevens zijn niet zo duidelijk als een vermogensmeting. Als je bijvoorbeeld doorgaans een lokaal trainingsparcours aflegt met een gemiddelde snelheid van 30 km/u, maar je hebt vandaag slechts 26 km/u gehaald, zou je kunnen denken dat je slecht hebt gepresteerd. Echter, winderige omstandigheden kunnen invloed hebben gehad op het tempo, waardoor je ondanks het feit dat je harder trapt dan normaal toch langzamer gaat rijden.
Als we het vermogen meten, kan het zijn dat het vermogen op de winderige dag zelfs 20% hoger was. Ook al was de gemiddelde snelheid lager dan normaal, de vermogensmeter onthult de waarheid dat de fietser een geweldige training heeft gehad. Diverse factoren buiten de wind om kunnen de gemiddelde snelheid beïnvloeden, zoals heuvels, de plek in een groep en de rolweerstand van de banden. Weliswaar biedt de snelheid wat nuttige informatie over de training, maar het geeft het ook geen volledig beeld.
FTP en trainingszones
Trainen of racen met vermogen kan ook helpen om fietsers/renners te begeleiden in hun inspanningsniveaus tijdens trainingen of wedstrijden. Als je weet hoe hard het lichaam zich gedurende een bepaalde tijdspanne kan inspannen, kan dat helpen om de prestaties te meten, zodat aan het eind genoeg energie over is voor een eindsprint of om de training af te werken zonder helemaal uitgeput te zijn.
Veel fietsers maken gebruik van trainingszones of vermogenszones om de verschillende prestatieniveaus te onderscheiden. Een gangbare manier om deze zones vast te stellen, is om eerst het functionele drempelvermogen of FTP te bepalen. FTP staat voor het maximale gemiddelde vermogen dat je een volledig uur lang fietsend kan volhouden. Gelukkig kan er, in plaats van een test van een uur, een maximale inspanning van 20 minuten worden geleverd tijdens het meten van het vermogen. Vermenigvuldig dit gemiddelde vervolgens met 0,95 om de geschatte FTP te bepalen. De FTP-waarde kan worden gebruikt om trainingszones vast te stellen, die worden gebruikt om het dagelijkse trainingsschema te bepalen.
Fietsers/Renners met voldoende inzicht van wat het vermogen meet en hoe dit wordt berekend, kunnen het vermogen in de training beter benutten om slimmer te rijden, sneller te racen of om te leren wanneer ze zich moeten inhouden en hoe ze beter kunnen herstellen. Vermogensmeters, zoals de DURA-ACE FC-R9100 van Shimano, zijn een gemakkelijke en een betrouwbare manier om een training te plannen en de voortgang gedurende een bepaalde periode te meten om er zeker van te zijn dat je op koers ligt om je doelen te bereiken.