De vereniging voor Sport- en Keuringsartsen (SKA) pleit voor zowel nieuwe maatregelen als verbetering van bestaande initiatieven om de letsels in het wegwielrennen ten gevolge van valpartijen te beperken.
Gigantisch verschil
Het aantal valpartijen in wielerwedstrijden met ernstige lichamelijke en competitieve gevolgen neemt onthutsende proporties aan. Nu zoveel wedstrijden live worden gevolgd op radio en tv, via streaming én op social media, gaan steeds meer renners in steeds meer koersen tot het gaatje. Of erover. Haast elke wedstrijd wordt op het scherp van de snee uitgevochten. De jongste Ronde van Vlaanderen werd gewonnen met een gemiddelde van bijna 45 km/u. Op afdalingen zijn snelheden tot 70 of 80 km/u normaal. Tijdens bergritten in de Tour of de Giro gaat het nog harder. Het is potsierlijk en wraakroepend tegelijk dat de filmende of begeleidende motorrijders en duozitters tot de tanden toe ingepakt zijn -zeer terecht – terwijl de wielrenners zelf enkel een minimalistisch valhelmpje en een lycrapakje dragen.
Tot nul zullen we de risico’s van deze stuurvaardigheids- en snelheidssport op 2 dunne bandjes nooit kunnen herleiden als we het wielrennen op een uitdagend parcours en in alle weersomstandigheden willen kunnen blijven beoefenen. Toch is het voor SKA de hoogste tijd voor nieuwe en uitgebreidere maatregelen. Sommige ingrepen zullen weerstand oproepen, net zoals de fietshelmen dat tot 2003 deden. Geen enkele interventie op zich is zaligmakend, gecombineerd kunnen ze echter een gigantisch verschil maken.
Valprotectie
Renners moeten verplicht protectoren dragen. Voor motorrijders bestaan al dunne protectorvesten en -broeken om ’s zomers bescherming te hebben tijdens rijden in de hitte, strakke kleding in luchtdoorlatende mesh-stof met geperforeerde protectoren op de ellebogen, schouders, borst, rug en heupen. Ze beperken de bewegingsvrijheid of aerodynamica amper, bieden bescherming tegen valimpact en kunnen renners behoeden voor de vaak zeer uitgebreide schaafwonden die hen nu dagen tot weken uit de koers houden. SKA roept de producenten van wielerkleding op soortgelijke protectoren te ontwikkelen voor wielrenners of te integreren in wielerkleding. Wat extra gewicht, maar als iedereen verplicht protectoren draagt, verstoort dat de competitie niet.
SKA sluit zich aan bij de steeds talrijkere stemmen die pleiten voor het dragen van een airbag met CO2-patroon die zichzelf dankzij automatische deceleratie- of valdetectie opblaast en zowel de nek als de vitale organen beschermt voor de renner het wegdek raakt. Deze technologie bestaat maar moet allicht nog worden geperfectioneerd en verder uitgetest met het oog op toepassing in het wielrennen. Idealiter wordt een airbag geïntegreerd in een protectorvest.
Leren vallen moet standaard worden ingebouwd in de opleiding van wielrenners. Nu gebeurt dat alleen incidenteel of uitzonderlijk. In Nederland is valtraining voor wielrenners beter ingeburgerd. Bij valopleiding wordt onder meer de reflex bijgebracht om tijdens een val de kin naar de borst te brengen en het lichaam zoveel mogelijk de vorm van een bol te laten aannemen zodat je bij impact doorrolt in plaats van op het asfalt te smakken. Veel sleutelbeen- en polsbreuken ontstaan doordat renners op hun zij vallen of hun val willen breken door hun hand uit te steken.
Bestaande maatregelen verscherpen
· Betere fietshelmen: de huidige modellen bieden onvoldoende bescherming voor de slapen en het gezicht.
· Parcoursbeveiliging: de laatste jaren gaat meer aandacht naar een veiliger inrichting (stootkussens, matrassen, veilige dranghekken…) en bewegwijzering van risicozones en valgevoelige punten. Die trend moet systematisch worden opgevoerd en doorgetrokken.
· Optimaal opgeleide wielerartsen: artsen in wielerwedstrijden moeten vertrouwd zijn met de geëigende protocollen (onder meer om hersentrauma’s te herkennen) en getraind zijn in BLS (Basic Life Support) om optimale 1e zorg te kunnen verlenen bij ongevallen.
· De nazorg van geblesseerde renners moet omzichtiger worden aangepakt en het advies van de medische experts mag door teams nooit als vrijblijvend of facultatief worden beschouwd.
· Betere opleiding van jonge wielrenners met de nadruk op stuurtechniek en gezondheid (de verplichte sessies die Belgian Cycling al organiseert voor junioren zijn in dit verband belangrijk).