Het is maar een 1-dagskoers, niet eens altijd een interessante, maar toch hou ik van het WK. Het heeft niet de allure en de epische proporties van een Ronde van Vlaanderen of een Parijs-Roubaix, maar de gretigheid en de speculaties maken van de regenboogtrui een haast even dierbare trofee als de kassei. De lijst met winnaars leest dan ook als een walk of fame van de geschiedenis van het wielrennen.
1-dagsvliegen en geluksvogels zie je er niet of nauwelijks tussen staan. De allergrootsten bemachtigden het begeerde truitje 2 of zelfs 3 keer. Tot nader order slaagde geen enkele mannelijke renner erin hem 4 keer te winnen. 1 van de prangende vragen is dan ook of Peter Sagan, de enige die 3 jaar op rij wereldkampioen werd, dat mannenrecord kan verbreken. Het parcours en de kenners voorspellen stellig van niet. Maar met Sagan weet je nooit.
Cricri
Dat het WK de laatste grote koers van het jaar is, waarna het zwarte gat gaapt – tenminste voor wie niet zo tuk is op het veldrijden – maakt de voorpret en de prognoses extra verslavend. Dat uitgebreide voorspel doet ook met enige nostalgie terugdenken aan al wie ooit de vurig begeerde regenboogtrui bemachtigde en aan de ongelukkigen die er net naast grepen. In geen andere sport spreken de verliezers evenveel tot de verbeelding als de winnaars.
De 1e en meest onfortuinlijke pechvogel in de 2e categorie is allicht Claude Criquielion, die in 1988 in Ronse door de Canadees Steve Bauer met zicht op de finish de dranghekken in gepord werd. Cricri sloeg tegen de vlakte en de Italiaan Fondriest ging gewiekst met de wereldtitel aan de haal. Tussen Bauer en ons land kwam het nooit meer goed. Het verbijsterde en verongelijkte gezicht van Criquelion, geparkeerd op een boogscheut van het podium, staat voor eeuwig op het collectieve netvlies gedrukt.
Poupou
Ronse was 25 jaar eerder al onherroepelijk besmeurd geraakt met wat de ‘grootste Belgische wielerrel ooit’ heette te zijn. Niemand weet precies hoe de vork in de steel zat, behalve dan dat snotneus Benoni Beheyt zijn eigen kopman en gedoodverfd winnaar Rik Van Looy op verbluffend slinkse en brutale wijze de loef afstak. Dat de 2 protagonisten er nooit nog over hebben willen praten, is veelzeggend. Feit is dat Van Looy in de slotspurt plots een pijlsnelle Beheyt op zich zag afstormen en alle truken van de foor uit de kast haalde om hem de pas af te snijden. Beheyt belandde ei zo na in het publiek, maar won met een bandlengte. Van Looy was uitzinnig van woede, Beheyt werd uitgefloten en uitgespuwd door het publiek. Hij had z’n regenboogtrui, maar de toorn van het Belgische wielerpubliek zou hem nog lang achtervolgen.
Niemand was er zo vaak dichtbij als Raymond Poulidor: 3e in 1961 na Van Looy en Nino Defilippis, 3e in 1964 na Jan Janssen en Vittorio Adorni, 3e in 1966 na Rudi Altig en Jacques Anguetil, 2e in 1974 na Merckx. Zijn status van immer sympathieke underdog leverde hem nooit de wereldtitel op, maar wel de collectieve affectie van het Franse publiek, dat hem bedacht met de troetelnaam Poupou. Aan godenkind Jacques Anquetil verloor Poupou niet alleen de wereldtitel, maar ook de Tour. De hechte vriendschap tussen de 2 renners, ‘le diabolique’ en ‘l’innocent’, bewijst dat rivaliteit niet altijd tot levenslange vetes hoeft te leiden.
Randfenomeen
Fenomeen en pionier Yvonne Reynders trok wel 7 keer de regenboogtrui aan, waarvan 4 keer na winst op de weg – in 1959, 1961, 1963 en 1966. Helaas voor haar deed ze dat in tijden waarin koersende vrouwen als een merkwaardig randfenomeen werden beschouwd, een onfatsoenlijke hobby waar sportjournalisten hun neus voor optrokken. Koersen deden ze voor een tafelkleed of een bos bloemen; materiaalpech betekende opgeven, want omkadering was onbestaande.
Yvonne stond in totaal 7 keer op het podium: 4 keer met het goud, 2 keer met het zilver en in 1976, op haar 39e en in het jaar van haar comeback na een lange stop van 7 jaar, met de bronzen plak. Van dat podium is niet eens een foto terug te vinden. Toch was die bronzen medaille eigenlijk een overwinning, en vooral het ultieme bewijs dat Reynders een uitzonderlijk talent en een zeldzame vechter was, van het allooi waar we vandaag al eens een halve krantenpagina aan zouden besteden. In gedachten zie ik Yvonne daar staan, op het laagste schavot, een triomfantelijke grijns vol revanche op haar lippen. Verliezers zijn soms de mooiste winnaars.