Enkele maanden voor de tragische dood van de Zwitser Gino Mäder waren een aantal mensen al bezig met een project dat de veiligheid in het moderne wielrennen moet verhogen. Daags voor de Tourstart werd in Bilbao ‘SafeR’ – SafeRoadcycling – voorgesteld. Concrete maatregelen zijn er nog niet. SafeR gaat vooral adviseren. Ook in deze Tour de France 2023.
Cultuurverandering
In elk geval is er al een database waarin alle accidenten tijdens wedstrijden worden opgeslagen. Onder meer de Gentse universiteit werd daarvoor ingeschakeld. De voorbije maanden kwam een aantal mensen meermaals samen om zich over de materie te buigen. Binnen het project SafeR kwamen die onderzoekers tot enkele bevindingen die valpartijen in de hand werken.
“Over het algemeen zien we dat de snelheid toeneemt”, verduidelijkt Jaap van Hulten, COO bij Team Jumbo-Visma en 1 van de commissieleden. “Zelfs de gemiddelde verhoging van de snelheid met 1 km/u heeft enorme gevolgen. We stellen ook vast dat de leeftijd van de coureurs steeds jonger wordt. De hiërarchie in het peloton lijkt te kantelen richting jonge grote talenten. We zien ook dat de koers nu begint vanaf kilometer 0. Terwijl renners zich vroeger de 1e 80 kilometer vaak gewoon verplaatsten van punt A naar B.”
Het lijkt er momenteel op dat SafeR vooral een bepaalde bewustwording wil creëren. Van Hulten heeft het zelfs over een cultuurverandering. “Want de bewustwording was er eerder al”, vindt de Nederlander. “Omdat het eigenlijk over een cultuurverandering gaat, mogen we niet te snel gaan. Nu gele en rode kaarten introduceren zoals in het voetbal, een renner 3 wedstrijden uitsluiten omdat hij dit of dat niet deed, zo ver zijn we nog niet.”
Geen boetes
Na de dodelijke val van Gino Mäder in de Ronde van Zwitserland in de afdaling van de Albulapas werden de Touretappes extra onder de loep genomen. Tot parcourswijzigingen leidt dat niet. “Dat lag zelfs niet op tafel”, benadrukt Jaap van Hulten. “Het enige wat we hier in deze Tour doen, is de sportdirecteurs aanbevelen om ‘s morgens in de teambussen extra te wijzen op de moeilijke afdalingen van Col de Joux Plane in rit 14 en van Col de la Loze in rit 17.”
Nu veiligheid in het wielrennen weer hoog op de agenda staat, weet Jaap van Hulten dat er meer meldingen over onverantwoord gedrag zullen opduiken. “Ook richting de sportdirecteur die tegen 80 per uur probeert om z’n renners te volgen en daarvoor door de berm schuurt”, beseft hij. “Waardoor er wellicht wat steentjes op de weg komen en renners in het 2e peloton in de problemen kunnen raken. We zijn van oordeel dat geldboetes geen effect hebben. We moeten een systeem uitwerken dat meer treft. Zoals bijvoorbeeld het intrekken van een UCI-licentie.”
Na de zware val van Fabio Jakobsen in de Ronde van Polen 2 jaar geleden werd reeds aan de veiligheid gesleuteld. “In koers wordt gewerkt met borden die geluidssignalen uitsturen”, gaat hij verder. “Een renner die tegen 80 per uur naar beneden dendert, met de wind in z’n oren, hoort dat misschien niet altijd. We moeten erover waken dat we een pak maatregelen uitvaardigen waardoor het voor organisatoren niet langer mogelijk is wedstrijden op poten te zetten.”
Adviesorgaan
Daar zou het wielrennen niet mee gediend zijn. “In Nederland komt daar nog bij dat motoragenten maar beperkt beschikbaar meer zijn voor het begeleiden van koersen”, aldus Van Hulten. “Het alternatief is op het circuit in Zandvoort rondjes rijden. Dat wil de wielersport niet. We moeten afstappen van de focus op afdalingen. Er zijn honderden voorbeelden van valpartijen op brede en rechte wegen. Dat maakt deze kwestie enorm complex. Het zal dus nog even duren voor er concrete maatregelen zijn.”
Met andere woorden: SafeR zit nog in de fase van het brainstormen, van het verzamelen van objectieve gegevens. De idee tot dit project ontstond begin dit jaar en is een initiatief van onder meer Richard Plugge, algemeen manager bij Team Jumbo-Visma. Het huidige project moet uitmonden in een adviesorgaan waarin maatregelen worden gesuggereerd die een consensus vonden bij alle betrokken partijen: renners, ploegen, organisatoren en UCI.
“Op dit moment is SafeR er nog niet”, benadrukt Jaap van Hulten. “Juridisch kan dat ook nog niet. Vanaf nu ontmoeten we elkaar om de 2 weken. Ik hoop dat mensen als Michael Rogers, innovation manager bij de UCI, en ook enkele anderen elke week 1 dag bezig zijn met SafeR. In de hoop dat dit orgaan over enkele jaren onnodig blijkt te zijn.” In Bilbao getuigden ASO bij monde van directeur Christian Prudhomme en de UCI bij monde van voorzitter David Lappartient hun steun door aanwezig te zijn bij de voorstelling.