België-Nederland of Nederland-België! Niet alleen de voetbalderby’s spreken tot de verbeelding. Ook in het wielrennen worden duels tussen Belgen en Nederlanders uitgevochten. Recent tussen Wout van Aert en Mathieu van der Poel of Lotte Kopecky en Marianne Vos. In ‘Wieltjeszuigers en Klotewinnaars’ heeft auteur Geert De Vriese het over 150 jaar Belgisch-Nederlandse duels.
Grote coureur
Wielkeszuigers! Het 1e deel van de titel van het boek van Geert De Vriese kan niet anders dan verwijzen naar Joop Zoetemelk. Supporters van Eddy Merckx en Lucien Van Impe gaven de Nederlander, inmiddels 77 jaar, dat weinig benijdenswaardige predicaat. Terecht of niet? De Belgische meningen zullen verschillen van die van de Nederlanders. Het was 1 van de episodes in de internationale wielergeschiedenis waarin beide Nederlandssprekende gemeenschappen lijnrecht tegenover elkaar stonden.
Met toename van de leeftijd wordt iedereen wat milder. Ook Lucien Van Impe, in 1976 de laatste Belgische Tourwinnaar. We citeren uit het boek: ‘Joop was een grote coureur, een héél grote zelfs. Ik meen het, hoor. Kijk naar z’n palmares: de Tour gewonnen, wereldkampioen, de Vuelta, de Amstel Gold Race, de Waalse Pijl, Parijs-Nice, dat zegt genoeg.’
Logisch dat de schrijver Van Impe de vraag stelde of hij meer begrip kreeg voor de manier van koersen van Joop Zoetemelk. ‘Ja, maar dat hadden wij toen ook al, hoor. Wij probeerden allemaal zo lang mogelijk Eddy Merckx te volgen en zo dicht mogelijk bij hem te eindigen. Als dat lukte, dan wisten we dat we een goede wedstrijd hadden gereden. En Joop was degene die dat het langst en het best kon. Er is nooit nog een renner geweest die zo goed in het wiel kon rijden als hij, niemand kon zich zo op Merckx concentreren.’
Gat van de waanzin
Klotewinnaars! Ook dat woord uit de titel van het nieuwe wielerboek intrigeert. Het blijkt te verwijzen naar Harm Ottenbros. In een etappe van de Tour van 1969 liet de Nederlander zich in Bordeaux, in een sprint met een kleine kopgroep, kloppen door de Brit Barry Hoban. En in een volgende rit naar Montargis was Ottenbros weer 2e. Herman Vanspringel was hem te vlug af.
De Nederlander nam op de best mogelijke manier revanche. Uitgerekend in het Belgische Zolder, uitgerekend op het wereldkampioenschap. Merckx, die dat jaar zijn 1e Ronde van Frankrijk won, startte als topfavoriet maar zat nooit goed in de koers en gaf er zelfs vroegtijdig de brui aan. In de finale raakte Julien Stevens voorop. Harm Ottenbros reed naar de Belg en het duo sprintte om de regenboogtrui. Dit keer trok Ottenbros aan het langste eind. Maar in die trui kon hij nooit overtuigen. De wereldtitel was een vergiftigd geschenk. Dat getuigt hij vele jaren later.
‘Vergelijk het met iemand die dag in dag uit getreiterd wordt op het werk. Dat hou je niet vol.’ Hij vertelt ook over de nachtmerries. ’Ik moest door een dichte mensenmenigte een gat in fietsen. Maar ik wilde niet, want dat was het gat van de waanzin. Vaak werd ik gillend wakker, met kramp in mijn kuiten. Nu keert die droom nog maar zelden terug. Wanneer ik een spannende koers heb gezien of herinneringen uit dat andere leven heb opgehaald.’
Tourgeschiedenis
Wie een boek schrijft over rivaliteit tussen de Lage Landen kan niet voorbij Wim Van Est. Hij was de 1e Nederlander die in de Ronde van Frankrijk de gele trui droeg. Boven de Moerdijk hebben ze daar tot 1951 op moeten wachten. Nederland rukte dat jaar de Tourgeschiedenis in.
‘Voorlopig valt dat al bij al nog zeer mee’, schrijft Geert De Vriese in z’n boek. ‘Of tegen, vanuit Nederlands perspectief. Geen van de 8 Nederlanders die aan de Grand Départ stonden in 1951 heeft Parijs gehaald. In tegenstelling tot – en dat zegt wel veel – de roemruchte Algerijn Abdel Kader Zaaf, 66e en laatste met net geen 5 uur achterstand op eindwinnaar Hugo Koblet. Het bleef ook bij die ene etappezege tegenover 4 voor de Belgen. Hosanna voor Van Est, maar de Belgen bijbenen, laat staan overvleugelen, lijkt nog niet voor meteen.’
Of toch? Van Est, 21 jaar geleden gestorven, is ook de 1e Nederlander op de erelijst van de Ronde van Vlaanderen. Hij zette Vlaanderens Mooiste in 1953 op z’n naam. Belgische journalisten waren toen verontwaardigd omdat amper 3 Belgen de top 10 van die Ronde haalden. Met Oliver Naesen en Dylan Teuns haalden slechts 2 Belgen de top 10 van de Ronde van Vlaanderen 2024. MvdP is de enige Nederlander in die top 10, maar wel de winnaar. Het kan verkeren.
Je kan het boek hier online aanschaffen via onze partner Boekencafé!