Fietsen is gezond. Daar bestaat geen twijfel over. Maar tegelijkertijd weten we dat er ook enkele nadelen aan verbonden zijn. Schuurplekken, ontstoken haarzakjes of geïrriteerde edele delen, iedereen heeft er al eens mee te maken gehad. Maar bij renners met wat leeftijd komt 1 vraag steeds weer naar voren. Een wat gevoelige vraag, met gevoelig in meerdere betekenissen van het woord. Of: heeft fietsen invloed op de prostaat?
We kennen het wel. Tijdens of na het fietsen hebben we het wat moeilijker om te plassen. En moeten we ons een paar keer afzonderen. De blaas wordt niet helemaal in 1 keer geledigd. Dat komt omdat de prostaat tussen de blaas en het rectum zit. Bijna 1 op de 2 mannen boven de 50 hebben last van prostaatproblemen en goedaardige prostaatvergroting. Maar liefst 9 op de 10 mannen in de 70 en 80 vertonen zelfs ernstige symptomen van prostaatvergroting. 1 op de 11 mannen krijgt prostaatkanker en daarmee is dit de meest voorkomende kanker bij mannen. Volgens heel wat studies lijkt er geen direct oorzakelijk verband te zijn tussen fietsen en prostaatvergroting of prostaatkanker. Van de andere kant is echter bewijs dat fietsen de prostaat kan irriteren en dat die irritatie kan leiden tot prostatitis (ontsteking van de prostaat) of chronisch bekkenpijnsyndroom.
Dat toonden onderzoekers van het University College London aan in een recente studie die werd gepubliceerd in het Journal of Men’s Health (Volume 11:2:2014). De onderzoekers bestudeerden de verbindingen tussen erectiestoornissen en onvruchtbaarheid en prostaatkanker bij regelmatige fietsers. Een verband tussen fietsen en onvruchtbaarheid en/of tussen erectiestoornissen en wielersport konden ze niet aantonen. Toch werd vastgesteld dat er een verhoogd risico was op de diagnose prostaatkanker bij mannen boven de 50 die meer dan 3,5 uur per week fietsten en vooral bij mannen die meer dan 8,5 uur per week fietsten.
Gezondheidsvoordelen
Hierbij maakten de onderzoekers wel duidelijk de kanttekening dat mannen die vaak fietsen mogelijk meer gezondheidsbewust zijn. Ze merkten immers op dat deze fietsers geregeld een medische check up laten uitvoeren en dat de kans om gediagnosticeerd te worden dus heel wat groter is. Ze werden verrast met de resultaten en besloten daarom dat verder onderzoek zeker noodzakelijk is. En dat we best geen conclusies kunnen trekken uit deze studie.
“Op basis van onze resultaten kunnen we niet zeggen dat prostaatkanker wordt veroorzaakt door fietsen”, klinkt het eerlijk. “We zouden mensen niet aanraden hun fietsvolume te verminderen. Fietsen heeft veel fysieke en mentale gezondheidsvoordelen die op dit moment opwegen tegen de risico’s die het kan veroorzaken.”
Deze positieve noot werd bevestigd door een publicatie in 2018 in het National Library of Medicine. Mannen die gemiddeld 25 minuten intensief fietsen hadden 30% minder kans op prostaatkanker.
Druk verminderen
1 van de factoren die bij het prostaatonderzoek een belangrijke functie speelt is het PSA-niveau. Dit is het prostaatspecifieke antigen dat wordt gemeten bij een bloedonderzoek . Daarom is het belangrijk dat je, om fouten te vermijden, geen lange fietstochten doet tijdens de dagen voor een bloedonderzoek waar ook het PSA-niveau wordt gemeten.
Maar hoe kunnen we dergelijke problemen enigszins voorkomen? De beste preventie met betrekking tot fiets- en prostaatproblemen, is het vinden van een manier om de druk op het perineum of de liesstreek te verminderen – aangezien de prostaat zich net onder de blaas en voor het rectum bevindt. Dit gaat van het, voor de meeste wielrenners logische, dragen van een short met goed ondersteunend zeemvel, over het regelmatig op de pedalen staan tot de zadelkeuze en de afstelling en positie van het zadel.
Een studie in het British Journal of Urology International uit 2017 (99:135-140) toont aan dat een zadel met een uitsparing minder druk en gevoelloosheid in het penisgebied veroorzaakt maar ook dat de positie van de fietser erg belangrijk is. Een kanttekening was dat door het kleinere contactoppervlak bij sommige zadels de uitsparing net extra druk veroorzaakt, wat dan weer niet de bedoeling mag zijn. Ook de flexibiliteit van het bekken kan voor een fietser een rol spelen. Wanneer je minder flexibel bent door bijvoorbeeld verkorte hamstrings, wordt er meer druk uitgevoerd op zowel het rectum als het perineum en dus op de prostaat.
SQlab
Veel producenten van zadels hebben tegenwoordig zadels met uitsnijdingen, verlagingen of zelfs gespleten zadels in hun gamma. Maar net zoals de anatomie van ieder van ons verschillend is, is dus ook het passend zadel voor elkeen verschillend. Een firma als SQlab kan bij zadeldrukproeven erg goede resultaten voorleggen, maar dan moet je wel een vaste zit hebben. Zij werken immers met een verlaging van het voorste zadeldeel die de druk erg goed wegneemt en je toch een groot contactoppervlak behoudt. Nadeel is echter dat je zitbeentjes steeds de juiste positie moeten behouden. Wie veel verschuift op zijn zadel is hier niet echt goed bediend. Selle SMP staat bekend om zijn erg goede zit en de goede drukverlaging door de uitsnijding en de wegvallende zadelneus, maar wanneer de vorm niet bij jou past wordt het een kleine marteling.
En dat geldt voor de meeste merken. Kortom, we blijven bij een oude wijsheid. Een zadel is individueel en de zoektocht naar het juiste zadel is soms van lange duur. Bikefitters met uitgebreide testapparatuur of gespecialiseerde winkels kunnen je daarbij helpen en heel wat verkeerd gekochte zadels en onnodige kosten vermijden. Maar toch blijft het dikwijls beperkt tot trial en error.
Wie echter problemen heeft bij het plassen of twijfels heeft, maakt best een afspraak met een uroloog. Maar niet vergeten: enkele dagen niet fietsen voor je bezoek bij de dokter zorgt voor een juister bloedresultaat.
1 ding staat zo te zien echter vast: fietsen heeft weinig invloed op onze prostaat, terwijl de voordelen voor de gezondheid sterk doorwegen. Lichamelijk en geestelijk. En nog belangrijker: vergeet tegelijkertijd dat andere uiteinde van je lijf niet te beschermen: draag je helm!
Meer weten over zadels en het belang van druk. Dat en veel meer vind je in de brochure van onze partner SQlab!
26 november 2021 @ Café Coureur: TALKSHOW met Jelle VANENDERT en Milan PAULUS!
WIN de Lezyne-favorieten van Brent Van Moer!
WIN TICKETS VOOR LUMBERJACK, DE MEEST FORMIDABELE GRAVELRIDE VAN HET JAAR!
Win 5 ‘Cycling Edition’-horloges van Rodania!
