Tijd voor analyse na 2 jaar en 5.000 km: hoe heeft onze Shimano GRX het er van afgebracht?

Toen Shimano in 2019 de GRX voorstelde, wist de groep snel te overtuigen. De voordelen van de GRX lieten zelfs de grootste sceptici van idee veranderen. Ook toen de concurrentie met een eigen versie kwam, bleef de GRX-groep de favoriet van vele gravelaars. Eenvoud, een goede werking en bedrijfszekerheid waren de trefwoorden. Benieuwd hoe de groep er na 2 jaar harde arbeid uitziet?

Enkele jaren geleden sprongen we mee in de gravelhype en bouwden we een nieuwe gravelbike op. De GRX net op de markt en, benieuwd als we zijn, wilden we die wat uitgebreider aan de tand voelen. Bij vorige testen met gravelbikes doken er immers steeds enkele mindere punten op. Zo klapperde bij stevige afdalingen de ketting nogal geregeld tegen de liggers. Enkele keren sloeg de ketting zelfs af en kwam ze klem te zitten tussen het tandwiel en de laagliggende chainstays. Met schade aan de mooie lak als gevolg. Bovendien boden gewone shifters weinig grip, wat remmen op ruig terrein soms behoorlijk moeilijk maakte.

Omdat Shimano de GRX niet als complete groep aanbood, moesten we een keuze maken. Eerst en vooral wilden we een one-by, een erfenis uit het mountainbiken. Zeker wanneer je af en toe het ruigere werk opzoekt, krijgt die de voorkeur. Echte gravelwegen vinden we hier in België niet zo veel en dus zoeken we geregeld singletracks en bospaadjes op. En met een gravelbike wordt het plots allemaal weer wat spannender. Dus leek de one-by ons een goede keuze.

Groter tandwiel

De narrow-wide constructie laat de ketting immers vaster op het tandwiel liggen. In plaats van afgeschuinde tanden die het schakelen moeten bevorderen, zijn die nu dik en recht en houden de ketting beter op zijn plaats. Bovendien hoef je nu maar één schakelhendel te bedienen. Hoger-lager, en daarmee basta. Geen gevloek, gezucht en gekraak meer wanneer je bij een plotse hindernis of steil klimmetje van de grote naar de kleine plateau moet schakelen en tegelijkertijd achteraan naar een groter kransje moet gaan. Gewoon schakelen en gedaan.

Dat zorgde er wel voor dat we achteraan voor grotere tandwielen moesten kiezen, met minder geleidelijke overgangen tot gevolg. Maar goed, gezien we intussen in een fase beland zijn waar het afronden van een klim belangrijker is dan de tijd waarin, mocht het gerust een tandje groter zijn. En vooraan een tandje kleiner. Of: de 11 wordt weinig gebruikt. Achteraan monteerden we een 11-52 cassette met vooraan een 40-tandwiel. Daarmee moesten we toch zowat overal over en door geraken. Omdat enkele grammen meer of minder en een tiende sneller schakelen niet zo belangrijk zijn, kozen we voor de 600-reeks.

Bij de shifters kozen we dan weer wel voor de duurdere 800-reeks. Die heeft immers een 18 mm hoger gelegen draaipunt, waardoor het remmen makkelijker en beter moduleerbaar wordt. Door de ServoWave-technologie grijpen ze sneller aan en bijten ze meer. Bovendien zijn de shifters van de GRX-groep wat breder en voorzien van antislipgroefjes. De remmen zelf zijn de oude vertrouwde Ultegra-klauwen. Niks op aan te merken. Als schijven kozen we voor Ultegra-schijven. Ook bij de wielen gingen we voor een GRX-setje. Die hebben een interne breedte van 21,6 mm, waardoor brede banden minder bol komen te staan en minder gaan rollen.

Remblokken

Dik 2 jaar en 5.000 km later hebben we nog steeds geen klachten over onze GRX. Van bij het begin zorgen de shifters voor een beter gevoel met een voelbaar betere ergonomie. Remmen met de handen boven op de hoods is makkelijk en precies.  Bij het remmen in de drops heb je een stevige grip. Door de grotere hendel gaat schakelen erg vlot. Het zal wellicht niet de bedoeling zijn geweest, maar nu we met een breed uitwaaierend gravelstuur rijden, worden de kwaliteiten naar ons gevoel nog eens geaccentueerd.

Ook na kilo’s modder en zand werken de remmen nog steeds uitstekend. Nooit kwamen lekken of vastlopende remzuigers de pret bederven. Maar we willen wel even meegeven dat we bij het vervangen van de remblokken de gewoonte hebben om de zuigers even met remreiniger te reinigen. Remblokken gaan er wel vlotjes door. Vooral in de regen lopen de blokken vrij snel vol met modder, wat de slijtage verhoogt. Bovendien zorgt dat voor een storend geluid wat door de Ultegra-schijfjes nog eens wordt versterkt. Wanneer die aan vervanging toe zijn, gaan we toch voor MTB-schijfjes.

Kettingchecker

Over de versnellingen niets dan goed. Zoals we van Shimano gewoon zijn, schakelt de GRX snel en precies. Ook de slijtage is minimaal. De derailleurwieltjes zien er nog erg goed uit en ook de cassette is ondanks het vele schakelen en het zand en de modder nog steeds in goede staat. De ketting hebben we uiteraard al verscheidene keren vervangen. We hebben dan ook de gewoonte om maandelijks de fiets aan een grondige inspectie te onderwerpen en daarbij checken we de ketting met de kettingchecker.

Eens de 50% overschreden, komt er een nieuwe op. Daarbij monteren we niet de duurste ketting uit het gamma. Een gewone doet het immers ook goed en zal ons niet langzamer maken. Maar het bespaart ons een cassette en slecht schakelen. Trouwens, bij ons onderhoud kijken we de derailleurpad na met een een derailleurpadrichter. Zo blijft alles altijd mooi in het spoor. Die richter is allesbehalve professioneel en duur, maar hij doet zijn werk wel.

Met een klein hendeltje kan je spanning van de derailleurveer verhogen. Die staat bij ons altijd op. De ketting is er ondanks de vele klappen nog nooit van afgevlogen. Het schakelen is wat luider, maar de ketting blijft altijd mooi op zijn plaats en zwiert niet heen en weer.

Ook de GRX-wielen lopen als een zonnetje. Voor en na de winter wat waterafstotend vet onder de afdekrondsels en klaar. Uiteraard hebben we na een stevige klap de wielen al eens moeten richten. Maar de slag was minimaal en ook de spaakspanning is nog steeds erg gelijkmatig. Met een gewicht van zowat 1.750 gram zijn ze niet van de lichtste, maar stevigheid is voor ons een niet te veronachtzamen troef. We zijn nu eenmaal niet zo handig als Van der Poel en kunnen geen steentje van de weg keilen. Dus is betrouwbaarheid en stevigheid belangrijker dan pure prestaties.

Goed bediend

Wat ons betreft scoort Shimano GRX erg hoog. Toegegeven, we hebben niet geprobeerd om hem aan gort te rijden. Maar dat wil niemand. Wie op zoek is naar een betrouwbare groep voor zijn gravelbike, is met de GRX goed bediend. Die schakelt altijd correct en zorgt voor meer dan genoeg en goed doseerbare remkracht. Kortom, dit is duidelijk meer dan een om marketingredenen gerebrande onderdelengroep, maar een specifieke groep voor de diehard gravelaar.