Aanstaande vrijdag 12 mei 2023 trekt de Giro naar de Campo Imperatore met aankomst op de Gran Sasso d’Italia. Zo keert de Giro dus terug naar de regio Abruzzo en ongetwijfeld wordt er nog een keertje gepraat over de editie van 1999. Ene Marco Pantani reed toen naar de dagzege en de roze trui. Een nieuwe eindzege leek onafwendbaar. Hij versloeg José Maria Jiménez. De 2 iconische klimmers zijn inmiddels al een aantal jaren niet meer onder ons.

Gidon van onder
De Gran Sosso d’Italia is geen nieuwe helling in de Ronde van Italië. 5 jaar geleden won Simon Yates hier bij de laatste passage met een kleine voorsprong op Tom Dumoulin en ruim een minuut op Chris Froome. Hoewel het tijdens de aanvangskilometers niet zo steil bergop loopt, valt deze helling niet te onderschatten. In de slotkilometers gaat het immers toch aan meer dan 8% naar boven en wanneer de grens van 2.000 meter wordt overschreden, kunnen er altijd rare dingen gebeuren.
Raar was het in 1999 niet dat Marco Pantani op deze helling Laurent Jalabert onttroonde in het roze. Il Pirata kende toen een begenadigde dag. Met de gidon van onder, de bandana op het hoofd en in het gele truitje van Mercatone Uno-Bianche trok hij solo naar de top. De tifosi gingen uit hun dak, alles wees erop dat hun held opnieuw de Giro zou gaan winnen.
Je voelt ‘em’ al komen, dat gebeurde dus niet. Pantani won nog op Oropa, de Alpe di Pampeago en de Madonna di Campiglio, maar 2 dagen voor het einde ontplofte de bom. De Italiaan werd uit koers genomen omwille van een te hoge hematocrietwaarde. Later beweerden bepaalde media dat het niet zijn hematocriet was, maar wel de Napolitaanse maffia, die ervoor gezorgd heeft dat hij de ronde moest verlaten. Bij illegale gokpraktijken was er massaal op hem ingezet en enorme verliezen leken in de maak. Net zoals de rest van het leven van Pantani is de waarheid nooit bekend geraakt.
Psychiatrisch ziekenhuis
De Giro van 1999 zou het begin van het einde zijn voor Pantani. Er was nog die epische opflakkering in 2000 toen hij van Lance Armstrong mocht winnen op de Mont Ventoux (al werd ook dat weerlegd), maar Il Pirata raakte het winnen verleerd. Op Valentijnsdag 2004 werd hij dood aangetroffen op een hotelkamer na een hartstilstand. Hij die het hart van zoveel Italianen sneller had doen slaan, was er zelf veel te vroeg mee opgehouden.
Op die bewuste 22e mei in 1999 eindigde Pantani voor José Maria Jiménez. El Chaba (‘De Rebel’) was rond de eeuwwisseling de favoriet van de Spanjaarden. Hij zou uiteindelijk 9 ritten en 4 keer het bergklassement winnen in zijn Vuelta, in de Giro was het heel wat minder. Enkel die dag steeg hij boven zichzelf uit en streed hij met zijn Italiaans evenbeeld om de overwinning. Het was uiteindelijk de thuisrenner die het haalde, maar het duel smaakte wel naar meer. Helaas zou het bij die ene rit naar Gran Sasso blijven.
De vergelijking met Pantani is er helaas niet alleen omwille van hun klimtalent, maar ook en vooral omwille van hun ongelukkige levensloop. Jiménez had het moeilijk met zijn status en belandde in 2001 in een depressie. Volgens de geruchtenmolen leidde dat tot een alcohol- en drugsverslaving. Zijn ploeg Banesto moest hem laten gaan en uiteindelijk overleed hij op Sinterklaasdag in 2003 in een psychiatrisch ziekenhuis in Madrid ten gevolge van een hartaanval.
Favorieten?
2 van de populairste klimmers aller tijden werden jarenlang aanbeden door de fans om uiteindelijk alleen in een klein kamertje aan hun einde te komen. Het zijn verhalen die doen denken aan Frank Vandenbroucke, nog zo’n renner die zich omwille van zijn panache rechtstreeks de geschiedenisboeken in reed, maar zelf helaas reeds geschiedenis is.
We hadden Pantani en Jiménez vandaag graag nog aan het werk gezien als analist voor de Italiaanse en Spaanse televisie, in plaats van stil te staan bij hun verlies. Op Gran Sasso d’Italia zal de passage van 1999 ook altijd een zwart randje behouden.
Logischerwijze zijn de klassementsrenners vrijdag ook favoriet op de aankomst bergop. Mogelijk krijgt ook een vlucht vrijgeleide en dan is het uitkijken naar renners als Joe Dombrowski, Carlos Verona of Warren Barguil. Ook de jongens uit het bergklassement – Thibaut Pinot en Santiago Buitrago voorop – kan je wel verwachten in deze etappe. En dan maar hopen dat het met de winnaar beter afloopt dan met de top 2 uit 1999.