Op een druilige dag in februari kregen we een doosje Speedplay Zero pedalen van distributeur Conimex. Pedalen was tot dan iets waar ik zelf weinig aandacht aan besteedde qua fietsuitrusting. Geïntrigeerd door de wat ongebruikelijke vorm gingen we online op zoek naar wat achtergrondinformatie over het Amerikaanse merk Speedplay en de pedalen in het bijzonder. En vervolgens hebben we die uitgebreid getest.
Het Amerikaanse bedrijf Speedplay is al jarenlang op de markt en voornamelijk gekend in bepaalde niches. Speedplay focust zich met hun pedalen op optimale krachtoverbrenging en optimale precisie qua afstelling van hun pedalen. Fietsers die last hebben van pijn in de knieën en rug kiezen voor Speedplay omwille van de vele en vrije afstelmogelijkheden. De pedalen en hun plaatjes Daarnaast zorgt de rotatiespeling van max 15° nog voor verdere comfort.
Speedplay is ook gekend in het wielermilieu. Atleten zoals Bradly Wiggins, en triatlontoppers zoals Jan Frodeno, Patrick Lange, Cameron Wurf,… zweren bij Speedplay als favoriete pedaal. Dit omwille van de grotere krachtoverbrenging, aerodynamica en gewicht. Ondanks dat de pedalen kleiner zijn dan een pedaal van Look, Shimano of andere merken heeft Speedplay toch een groter oppervlak voor krachtoverbrenging. Door de unieke constructie versmelten de pedaal en schoenplaatje als het ware met elkaar, waardoor het oppervlak groter is ten opzichte van een systeem waarbij het plaatje en de pedaal op elkaar rusten. Zo wordt het contactoppervlak maar liefst 25% groter dan bij de concurrenten.
Installeren en 1e ritje
Bij het openen van de doos viel direct op dat het aantal toebehoren en attributen beduidend groter is dan bij merken als Shimano en Look. Deze extra benodigdheden maken het mogelijk om de pedalen ideaal te configureren naar eigen noden of kwaaltjes. Bij de pedalen komt ook een hele waslijst aan instructies en enkele waarschuwingen waar je moet op letten bij de 1e ingebruikname. Het installeren van de pedalen en plaatjes was toch niet van de poes, het duurt iets langer dan je zou verwachten. Goed de instructies volgen en online filmpjes raadplegen kan zeker helpen om de pedalen te installeren. Sommige attributen zijn specifiek voor de linkse of rechtse voet en een foutje is snel gemaakt. We hebben de êdalen voor deze test zo standaard mogelijk gepositioneerd. Met andere woorden, zo goed mogelijk in het midden. We lieten de rotatievrijheid die standaard op 15° staat volledig open staan.
Zo klaar voor het eerste ritje. De 1e meters voelden wat vreemd en onwennig aan. In tegenstelling tot bijvoorbeeld bij Shimano’s kan je je voet niet naar voren duwen om in te klikken. Nu moet je met je voet meer zoeken naar de pedaal. Het voordeel is dat de pedaal langs 2 kanten inklikt. Het eerste gevoel is dat de pedalen stroever aanvoelen en het meer gewicht of beter gezegd kracht vergt om in te klikken.
De instructies vereisen dat je bij de 1e ingebruikname (en daarna op regelmatige basis) de binnenkant van de plaatjes invet met een beetje dry wax, enerzijds om het inklikken te versoepelen, anderzijds om vuil af te stoten. Onze dry wax was op en daar het installeren van de pedalen een vrijdagavondprojectje was en dat we zaterdag voor dag en dauw de weg opgingen, besloot ik het te wagen zonder vet, ondanks de instructies expliciet vermelden om geen andere smeermiddelen te gebruiken dan voorgeschreven. Dus geen WD40 of andere olies.
Inklikken
Ondanks het niet smeren van de plaatjes ging het inklikken van de pedalen vrij vlot. In het begin is het voornamelijk zoeken naar de juiste positie en is het een kwestie van meer kracht zetten, maar hieraan wen je snel. Zeker dat laatste was soms venijnig. Soms maakt de pedaal een inklikgeluid, zodat je denkt dat je vastgeklikt bent, maar uiteindelijk is dat niet het geval. Een beetje wax loste dit tijdens het volgende ritje wel op. Het losklikken is ook een beetje wennen, zeker met de 15° rotatievrijheid vergt het losklikken als je pedaal bovenaan de trapas staat meer energie en rotatie van je been dan wanneer de pedaal beneden is.
Bij het fietsen had ik al gauw in de gaten dat mijn 2 schoenen niet geheel symmetrisch afgesteld stonden. Mijn linkervoet was voor mij min of meer perfect afgesteld, namelijk in het midden van de pedaal. Ik voelde dat het oppervlakte optimaal benut werd. Het fietsen met mijn linkervoet voelde aan als fietsen op een gewone fiets met grote brede trapper. De rechtervoet daarentegen stond iets over het midden gepositioneerd. Zodat het aanvoelde dat je minder optimale kracht kon overbrengen op je pedaal ten opzichte van de andere. Tijdens een rit denk je daar niet echt aan en lijkt alles soepel te draaien, maar als je even oplet, voel je toch het contrast.
Rotatievrijheid
Het aanpassen van de positie van de plaatjes gaat eigenlijk vrij vlot: na het verwijderen van de gele plastic bescherming, kom je tot 4 vijsjes die ervoor zorgen dat je de plaatjes gemakkelijk naar links/rechts kan verschuiven alsook een beetje kan roteren. Na een paar aanpassingen hebben we ook de rotatievrijheid voor 1 schoen getest door die vaster te schroeven. Deze kleine aanpassingen maakten een verschil: de krachtoverbrenging op de rechterpedaal voelde eveneens natuurlijker aan zoals bij de linkervoet. Het beperken van de rotatievrijheid valt significant op.
De rotatievrijheid van 15° voelde in het begin wel vreemd aan, maar wende wederom zeer snel. Wanneer je een onverwachte beweging maakt, een obstakel ontwijkt, in een put rijdt, vangt de speling die schokken en impact op. Het dichtschroeven van de rotatievrijheid fnuikte toch het comfort dat ik al na mijn 1e ritje gewend was. Deze werd algauw weer open gedraaid.
De Speedplay Zero voelt niet alleen goed aan op de fiets, maar ook aan de voet. De plaatjes stappen veel beter en organischer dan bijvoorbeeld Shimano’s , zeker op de oneffen kasseien op het terras van ons stamcafé. Door de beschermende rubber maken ze ook amper geluid bij het stappen op vloeren. Bovendien heeft Speedplay nog rubberen cleats gemaakt die je kan inschroeven op je plaatjes, om die optimaal te beschermen tijdens het wandelen. Leuk idee, maar in de praktijk lijkt het wel net iets handiger om je zakken met gels of een banaan te vullen dan die cleats mee te zeulen.
De Speedplay pedalen vergen meer onderhoud dan zijn tegenhangers. Volgens de instructies dienen de pedalen elke 5.000 km opnieuw gesmeerd te worden volgens een bepaald procedé om soepel te blijven trappen. Hiervoor adviseert Speedplay het gebruik van hun eigen smeerpomp aan die niet standaard bij de pedalen komt. Volgens fora op internet smeer je best om de 2.000 km en is het toch een lastig klusje. Voor de pedalen zelf wordt geadviseerd om om de 2 tot 3 ritten een Dry lube aan te brengen aan de binnenkant van de plaatjes om het in- en uitklikken te bevorderen, alsook om vuil af te stoten.
Conclusie
Na enkele ritjes en wat bijsturing moeten we toegeven dat de pedalen als gegoten zitten. Het in- en uitklikken is in het begin wat aanpassen en soms nog wat zoeken, maar went snel en voelt daarna heel natuurlijk aan. Het gevoel dat de pedaal beschikt over een groot contactoppervlak is goed merkbaar. De pedalen en plaatjes vergen meer onderhoud, maar als je je fiets op regelmatige basis onderhoudt, dan is dit maar een kleintje.
De pedalen starten vanaf €129,-, niet bepaald een instapprijs, maar voor fietsers die last van de knieën, benen of rug hebben tijdens het fietsen kan deze pedaal wel wonderen doen op voorwaarde dat die correct is afgesteld.
Leuk weetje: Speedplay is onlangs overgenomen door Wahoo Fitness. Hopelijk mogen we stilaan dromen van een nieuwe pedaal met ingebouwde powermeter. Maar dit zal nog eventjes duren. CEO Chip Hawkings van Wahoofitness verklaarde dat Speedplay een mooie aanvulling is op hun huidige productassortiment en dat de focus eerst zal liggen op het reduceren en rightsizen van het huidige Speedplay assortiment. Een pedaalpowermeter – zoals de Assioma van Favero – wordt op termijn niet uitgesloten.