Diep verstopt in het panoramische landschap behorende tot Epen, vind je met buurtschappen als Terziet, Plaat en Diependal 1 van de allermooiste lapjes land in het Nederlandse Zuid-Limburg. Onbekend en onbemind, maar o zo prachtig gelegen in het dal van het Onderste en Bovenste Bosch en beschermd door het machtige Château de Beusdael: ontdek
Bovengenoemde bosgebieden lopen in elkaar over en hebben ieder hun pracht en praal. Zo vind je het hoogst gelegen heidegebied van Nederlands Limburg – decennia geleden spontaan weer ontstaan – in het Onderste Bosch, maar krijg je de mooiste flora en fauna dan weer in het Bovenste Bosch – ook bekend als Heimansreservaat, genoemd naar de vroegere grondlegger van Natuurmonumenten – te zien.
Enfin, om de beide bossen te bereiken dient er te allen tijde geklommen te worden. Verharde wegen door het bos vind je er niet en enkel het Bovenste Bosch is op een geplaveide wijze te beklimmen. Velen denken te weten dat dit enkel en alleen vanaf Belgische zijde gedaan kan worden; iets wat vrij makkelijk te begrijpen valt, maar niet helemaal waar is.
Bovenste Bosch
Want van de haast fenomenale klim middels de Nederlandstalige Kasteelstraat – startend bij de Abdij van Sinnich en kronkelend over een on-Belgisch-fraai wegdek – en de Franstalige variant Rue de Beusdael – startend aan het gelijknamige chateau over dan weer een typisch Belgisch wegdek – wordt immers beweerd en gezegd dat het om een beklimming van het Bovenste Bosch gaat. Ook de Amstel Gold Race maakte jarenlang gebruik van deze benaming voor de beklimming over de Kasteelstraat, die ongeveer halverwege het parcours zijn intrede deed.
Deze redenering is eigenlijk volstrekt onjuist. Het Bovenste Bosch is enkel gelegen op Nederlands grondgebied en niet grensoverschrijdend. In werkelijkheid beklim je middels bovenstaande wegen het natuurreservaat rondom de Teuvenderberg, en dus kan de benaming ‘Bovenste Bosch’, als beklimming over Belgisch grondgebied, de prullenbak in. En toch is het wel degelijk mogelijk om dat Bovenste Bosch op een geasfalteerde manier te bedwingen en dus te bereiken. Op Nederlandse grond, ook dat nog. Alleen is het aan jezelf of je hem volledig beklimt of net iets onder de top genoegen neemt met wat je tot op dat moment hebt bereikt.
Laat daar dan ook het enige hiaat zitten in wat je eventueel zou kunnen beletten om de Terzieterweg vanuit Epen richting het Bovenste Bosch te beklimmen. Zodra de bosrand zich aandient, verandert een degelijk, geasfalteerd wegdek namelijk in een ondergrond van zand en grind. Uitgangspunt in deze is dat het grootste gedeelte van de beklimming voorzien is van een goed wegdek, geschikt voor de racefiets. Denk je te moeten stoppen, dan is dat je goed recht, maar neem daarbij in overweging dat bijvoorbeeld de Kromhagerweg vanuit Overeys er op de top slechter bij ligt. En omkeren kan altijd nog.
En route
Wie er voor kiest om de klim én de uitdaging aan te gaan, wordt hiervoor rijkelijk beloond. Zeker de aanloop naar het bos toe bezit alles wat deze uithoek van Zuid-Limburg zo uniek en waardevol maakt. Talloze vakwerkhuizen, -schuren en -boerderijen vormen samen met het golvende, idyllische landschap een geheel dat simpelweg klopt.
In de razendsnelle aanloop van Epen richting het Vijlenerbosch negeer je de lokroep van dit uitgestrekte bosgebied en sla je bij de blauwe richtingaanwijzer af richting Terziet. Het golvende wegdek kronkelt zich door de hierboven omschreven omgeving. Als je altijd rechtdoor aanhoudt, kan het niet misgaan. Achtereenvolgens passeer je Plaat, Diependal en Terziet. Zodra een afslag naar Sippenaeken opdoemt, weet je dat je goed zit wanneer je aan de rechterzijde een verkeersbord treft waarop vermeld wordt dat dit een doodlopende straat betreft. Dit is je toegang per fiets naar het Bovenste Bosch.
De beklimming
In dit geval is het niet de bedoeling om je volledig te laten indoctrineren met het verliefde gevoel dat we zelf hebben wanneer we peddelend met de handen op het stuur door deze omgeving kuieren. Maar ervaar het zelf. Mechelen mag zichzelf dan wel tot hét vakwerkdorp hebben gedoopt, mooier dan in deze schilderachtige buurtschappen ga je de met hout en leem gebouwde vakwerkobjecten niet vinden. Je hebt ook ruim de tijd om ze te aanschouwen, zeker voordat er geklommen dient te worden.
Vanaf het doodlopende gedeelte begint de klim richting het Bovenste Bosch zich stilaan te melden. Licht gevoelig weliswaar, maar noemenswaardig. De omgeving is haast intact, het asfalt redelijk recent vernieuwd. Als de laatste huizen en camping gepasseerd zijn, wordt de Terzieterweg pas een uitdaging. Eentje die op het oog vrij bedrieglijk de strop steeds iets strakker aantrekt. Meter voor meter kruipen de stijgingspercentages telkens steiler richting het bos omhoog. Wanneer je de boslucht ruikt en het bos praktisch kunt toucheren, voel je de krachten langzaamaan uit je benen wegebben. Enkele stuiptrekkingen duwen je echter het bos in, en precies daar, waar asfalt grind wordt, verandert ook het profiel van de beklimming.
Gravel
Even is er, ondanks de geringe staat van de ondergrond, een moment van verlichting. Vals plat tekent de 1e meters van het bos en geeft je enig moment van rust. Geniet er maar van. Vanaf dan valt er op deze heuvel geen peil meer te trekken. Vlakke stukken worden afgewisseld met meer steile passages over bospaden die in de verste verte geen vergelijkingen treffen met enige vorm van asfalt. Maar heftiger dan het geasfalteerde slotstuk wordt het niet meer.
Na het (onzichtbare) passeren van de landsgrens tussen Nederland en België, waar het Bovenste Bosch dus overgaat op de Teuvenderberg, ligt de top van de beklimming op alweer een grens. Ditmaal tussen Vlaanderen en Wallonië, waarna je direct links dient te gaan en bij het monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog de aansluiting maakt op Rue de Beusdael/Kasteelstraat. Kortom, een klim vol met grenzen. Zorg dat je die van jou niet overschrijdt.
Afdalen richting Chateau de Beusdael (links) heeft de cultuurhistorische én panoramische meerwaarde in ruil voor een erbarmelijk wegdek. Het zoeven naar beneden over het hagelnieuwe wegdek richting Sinnich (rechts) draagt bij aan je stuurmanskunsten dankzij het duo onvervalste haarspeldbochten. Beide beklimmingen zijn onderaan de streep volledig de moeite waard.
In koers
Voor zover te achterhalen is de beklimming van de Terzieterweg richting het Bovenste Bosch nimmer onderdeel geweest in enige koers van naam. Vanwege het niet volledig geplaveide wegdek zal dit er naar alle waarschijnlijkheid ook niet van komen. Misschien dat in het kader van modernisering en het ‘steeds op zoek gaan naar nieuwe uitdagingen’ organisatoren van wielerkoersen in de grensstreek in de verleiding worden gebracht na het lezen van ons verhaal….
