Het Waasland is voor velen ‘iets’ dat je passeert op de E17 tussen Antwerpen en Gent. Het is echter een regio die decennialang wielerkampioenen heeft voortgebracht. Er worden koersen georganiseerd én er zijn tal van fantastische gravelstroken en andere fietspaden. Wij gingen op zoek naar de pareltjes.
Sinds 1965 wordt er de ‘Omloop van het Waasland’ georganiseerd, een koers die in de jaren ’80, met enige zin voor overdrijving, de ‘Klassieker van het Waasland’ werd genoemd. Jarenlang liep het parcours over de kasseien van ’t Hol in Sint-Gillis-Waas, een barslechte strook met stenen van porfier. Dat zorgde ervoor dat de koers door de toenmalige BRT werd gevolgd, met oa Mark Vanlombeek op de motor en dat er ’s avonds in Sportweekend een samenvatting van de koers werd uitgezonden. Toen die kasseien werden opgebroken en vervangen door troosteloze betonplaten verloor de wedstrijd zijn smoel. Sinds kort wordt de wedstrijd verreden als kermiskoers en is van kasseistroken geen spoor meer te bekennen.
Dat is jammer voor een koers met grote namen zoals Martin Van Den Bossche, Walter Planckaert en Hendrik Redant op de erelijst. Ook Niko ‘Rambo’ Eeckhout won er, zelfs 3 keer op rij. In 1978 betwistte Eddy Merckx daar z’n laatste koers ooit. Hij kwam aan als 12e, net achter José De Cauwer, en vond dat het genoeg was geweest. In 1988 won de jonge Erik Breukink solo. Dat hij een voorliefde had voor epische omstandigheden bewees hij dat jaar niet enkel op de kasseien van ‘t Hol maar ook in de Giro, door de legendarische sneeuwetappe over de Gavia te winnen. Hij werd trouwens 2e in die editie van de Italiaanse wielerronde.
’t Soete Waeslant
De streek met Sint-Niklaas als hoofdstad zou hét ideale decor kunnen vormen om een Vlaamse combinatie van de ‘Strade Bianche’ en ‘Parijs-Roubaix’ te organiseren. Gravelstroken en als kasseiwegen vermomde boerewegels lopen er kriskras door een zompig landschap. ‘Waasland’ is niet voor niks afgeleid van ‘Wasu’, het Germaanse woord voor drassige grond. Klim op uwe vélo en fiets mee op een koersreis door ’t Soete Waeslant.
Als alternatief voor de kasseien van ’t Hol in de Omloop van het Waasland werden verschillende opties geprobeerd: de kasseien van de Cadzandstraat in Sinaai, de kasseistrook van de Waterstraat in Puivelde of de stenen van de Heerweg in Sint-Pauwels. Sinaai was altijd al een wielergekke gemeente. Tijdens m’n periode als nieuweling kon je daar jaarlijks 6 wedstrijden betwisten, al was er 1 voorwaarde: je moest van kasseien houden want daar was geen koers zonder. De kasseiwegen met namen als Leestraat of Helsvuurstraat deden bij sommige renners het angstzweet op het voorhoofd parelen, anderen kirden van geluk. Soms was je zelfs aan de aankomststrook niet vrij van gedokker wegens de, bij regenweer spekgladde, kasseisteentjes aan het centrale Sinaaise Driesplein.
Mulderstraat wordt genegeerd
Even verderop ligt Puivelde, het geboortedorp van Albert Van Vlierberghe, winnaar van ritten in Tour en Giro. Jaarlijks wordt daar een profkoers georganiseerd door de Albertsvrienden, met in 2019 nog wielerfenomeen Mathieu van der Poel aan de start. In Sint-Pauwels beleefde Moreno De Pauw, wielerschicht van het Gentse Kuipke, zijn jeugd maar hij bleef dan weer liever mijlenver weg van het gebonk en gedaver van al dat kasseigeweld. Hij had het meer voor het gepolijste hout van de velodroom dat ervoor zorgde dat hij het Gentse baanrecord kon bemachtigen tegen meer dan 70km/u. Van ‘Sinpals’ kwam ook Marc Steels, winnaar van Parijs-Roubaix voor amateurs in 1974.
Een andere en meer bekende Steels woont in Nieuwkerken-Waas. Tom, winnaar van 9 Touretappes en maar liefst 4 keer nationaal wielerkampioen bij de profs, woont in de gemeente waar je de Mulderstraat kan trotseren, vele malen hindernis in allerhande wielerwedstrijden. Waarschijnlijk reed Tom regelmatig over deze kasseiweg om zich voor te bereiden op Parijs-Roubaix, wedstrijd waarin hij in 1999 knap 3e werd. De laatste jaren echter wordt de bonkige Mulderstraat jammer genoeg genegeerd wanneer wielerparcoursen worden uitgetekend.
Memorial Kristof Goddaert
In De Klinge werden de gebroeders Deloor geboren. Gustaaf won de Ronde van Spanje in 1935 én 1936. Straf genoeg stond na de zege in 1936 zijn broer Alfons als 2e naast hem op het Vueltapodium. De dorpskern van De Klinge wordt doorkliefd door een kasseistrook die als finish dienst doet tijdens de sinds 2014 georganiseerde ‘Memorial Kristof Goddaert’, een wielerwedstrijd voor elite z/c die de nagedachtenis van de onfortuinlijke renner in ere moet houden. Hij was een geboren Klingenaar maar woonde sinds z’n juniorentijd in bij wielergrootheid Rik Van Linden, dubbel winnaar van Parijs-Tours, en z’n echtgenote Yvette in Wilrijk. Rik en Yvette zijn ieder jaar trouw op post tijdens de Klingse koers.
In de buurt van Doel, het geplaagde dorp in de schaduw van de kerncentrale, vind je de Zoeteberm, een ongenadige strook dwars door de polders, kinderkoppen gevormd door de nooit aflatende polderwind. Het was daar dat Jan Bakelants in 2019 tijdens de Binckbank Tour door het gedaver zijn gps/fietscomputer verloor. Na een oproep via sociale media bezorgde Timothy Begijn, beter bekend als ‘Begijn Le Bleu’, het kleinood terug bij de rechtmatige eigenaar. Timothy, Waaslander van geboorte en zelf een grote wielerfan, brengt met regelmaat van de klok de koersshow ‘De Ronde van Begijn’ op de bühne.
Eroica Fiandre
In Lokeren ligt de Vogelzangstraat, een kasseiweg waar in 2006 de 23-jarige Philippe Gilbert soloslim speelde om naar winst door te stomen in de ‘Omloop Het Volk’, zijn 1e klassieke zege. Op een landkaart van 1742 stond deze straat al bekend als ‘Vogelen Zanck Straet’ en werd in het begin van de 20e eeuw aangelegd met afgekeurde ‘kalseidestenen’. Deze Vogelzangstraat heeft ondertussen de status van ‘vastgesteld bouwkundig erfgoed’, maar of je daar tijdens de Omloop Het Volk veel vogels hoorde zingen, lijkt onwaarschijnlijk. We denken eerder aan kletterende fietsen en gejammer van uitgeleefde renners. Daar in de buurt trekken grindwegen met mooie namen als Peerdedreef, Ganzendreef of Spendestraat strepen in het landschap, strepen die niet zouden misstaan in een ‘Eroica Fiandre’. Sinds 2007 ligt de aankomststreep van de Omloop niet meer in Lokeren en heeft de Vogelzangstraat geen afspraak meer met wielerwedstrijden.
Je kan al deze vernoemde kassei- en gravelwegen in de parcourskneder gooien, samen met de Middendam en Reinaertdreef in Daknam, de Zamanstraat in het naburige Lokeren en de pavé-combinatie Kruisdam-Etbos in Moerbeke-Waas. Je voegt als extra ingrediënt de Beeldstraat in Sint-Niklaas toe, samen met de gravelbaantjes de Lesten Stuyver en Abelendreef in Klein-Sinaai. Om af te werken gebruik je de onverharde stroken en kasseidreven in de Kruibeekse polder (waar Toon Aerts in 2019 nationaal veldritkampioen werd), de Grensstraat in Steendorp en de Beverse Dijk in Kallo om daarna af te sluiten met de Blauwe Staak in Sint-Gillis-Waas. Daarna met veel fietsliefde dit wielerdeeg kneden, rustig laten rijzen en alles de koersoven in. Als alles is afgekoeld een paar hellinkjes uit Tielrode en Elversele er over uitstrooien en je krijgt als afgewerkt product een episch wielertraject dat gerust de vergelijking kan doorstaan met Parijs-Roubaix of de Toscaanse Strade Bianche. Wij dromen alvast van ‘De Koershemel van het Waasland’, de Hel mag in Le Nord blijven.
4 comments
Er zitten voor mij als man van de streek zeker een paar mooie stroken bij maar ook nog een paar onbekende. Is er een gps file of route gemaakt?
Laat het gedokker maar beginnen = Iedereen Flandrien met dit knap geschreven wielerverhaal!
En een uitnodiging voor pientere organisatoren …
@ Thijs : GPS file ? Welke file 😉
is er een gpx file beschikbaar van deze graveltocht door het waasland ?