Toen onlangs de Oxyclean Classic Brugge-De Panne werd voorgesteld, kregen de Moeren een hoofdrol toebedeeld. Deze wat afgezonderde Belgische streek in het grensgebied met Frankrijk staat er nochtans niet echt om bekend om mee te werken tijdens een wielerwedstrijd. Hun grootste wapen: wind, héél veel wind. Met een dikke 130 km is er een bijzonder interessante route om er een extensieve duurtraining van te maken.
In en rondom Ieper werd tijdens de Eerste Wereldoorlog zwaar gevochten. De stad werd letterlijk volledig verwoest. Ook van de indrukwekkende kathedraal en de Lakenhalle stonden er amper nog stenen op elkaar. Nadien werd de stad weer helemaal opgebouwd, maar het duurde tot 1938 tot dit ongelooflijke werk af was.
Ik vertrek aan de sporthal van Ieper. Er is parking zat en meteen krijg ik een zicht op de kilometerslange vestinggordel rond de stad. Die werd door Lodewijk XIV gebouwd op de oude omwallingen. Bovendien zitten we hier dicht bij de beroemde Menenpoort waar sinds decennia elke avond om 20 uur de Last Post wordt gespeeld voor de tijdens de Eerste Wereldoorlog gesneuvelde soldaten. Op de Menenpoort staan de namen gebeiteld van 54.896 soldaten die nooit werden teruggevonden.
Na enkele kilometers verlaat ik de drukke wegen en duik ik het West-Vlaamse landschap in. Via rustige wegen kom ik al gauw in Zonnebeke. Foto’s langs de route geven me een indruk van de zware gevechten die hier plaatsvonden. Schijnbaar lieflijke vijvertjes blijken oude bomkraters te zijn. Op de meest onverwachte plekken stoot ik op perfect onderhouden begraafplaatsen, vaak aangeduid door Engelstalige richtingbordjes. Duizenden jonge mannen uit de Commonwealth lieten hier het leven.
Kapotgeschoten
Het landschap golft lichtjes op en neer en de alomtegenwoordige wind maken dat mijn oorspronkelijke extensieve duurtraining iets intensiever wordt. Maar de zon schijnt, ik fiets in een voor mij onbekende omgeving en heb tijd zat. Dat mijn vrouw de andere kant opgaat en het Heuvelland intrekt, kan de pret niet drukken. Zij de hoogtemeters, ik de kilometers. Ook de streek rond Langemark-Poelkapelle is door de oorlog getekend. In deze regio gebruikten de Duitse troepen voor het eerst chloor- en mosterdgas.
Opvallend is dat de meeste woningen dateren uit de jaren ‘20. Alles was hier kapot geschoten en moest weer opgebouwd worden. In Houthulst rij ik langs het Vrijbos. Daar staat de kazerne van de ontmijningsdienst van het leger. Ook nu nog worden er wekelijks bommen en munitie gevonden als de boeren hun akkers bewerken. Het is zelfs een gewoonte geworden om die bommen gewoon op de hoek van het veld te leggen en na het werk per telefoon even de ontmijningsdienst te bellen.
Sleuren, trekken en duwen
Mijn route voert me verder langs kleine dorpjes en gehuchten en brengt me in de omgeving van Diksmuide. Het imposante Viconia-hotel is ook weer 1 van die indrukwekkende overblijfselen van de oorlog. Op een foto aan de ingang zie ik alleen de karakteristieke boog. Al de rest was volledig verwoest maar werd na de oorlog exact weer heropgebouwd. In de verte priemt de IJzertoren aan de horizon. Ik fiets in de richting van de Dodengang. Wie wil kan hier even naar links afbuigen en deze overblijfselen van WO 1 bezoeken. Ondertussen begint de wind me meer en meer parten te spelen. Het landschap wordt wat kaler en de wind schiet soms brutaal vanachter een huis vandaan. Mijn 45 mm hoge velgen maken het er niet gemakkelijker op en ik klem mijn stuur goed vast. De route brengt me onder Veurne door en in de verte merk ik enkele attracties van Plopsaland op.
Hier en daar duikt een windmolen op. Die werden naar Nederlands model gebouwd en dienden vooral om water over te pompen uit de polders. Of ze tegelijkertijd ook voor de dorpsnamen bij de Nederlanders in de leer gingen, is me niet duidelijk, maar Lampernisse, Bulskamp of nog Eggewaartskapelle doen me wat aan Zeeland denken. Nog een vergelijking zijn de rechte wegen en de kanaaltjes die voor de afwatering moeten zorgen. Het is duidelijk: dit zijn De Moeren, een polder die op zijn diepste punt zowat 6 meter onder de zeespiegel ligt. Meestal is het zo dat als iets ergens onder ligt, dat voor wat beschutting zorgt. Niet dus. De Moeren staan synoniem voor vlak, open, amper een boerderij en nog minder bomen of struiken. Gevolg: veel wind, héél veel wind. Hoe ze het doen, weet ik niet, maar hij lijkt steeds pal op kop te staan. Het wordt sleuren, trekken en duwen. De snelheid gaat er volledig uit.
Groot gat
Als ik even achterom kijk om te stoppen en een foto te nemen, zie ik een koppel met de fiets aankomen. Ik hoef me zelfs niet te haasten om mijn toestel uit mijn tas te grijpen. Pompend over hun stuur vechten ze tegen de wind in. De vrouw kijkt me met vragende ogen aan: ‘vinden jullie dit nu echt leuk?’. Bof, achteraf wel, ja. Ik hijs me weer in het zadel en bedenk wat dit zal geven op Strava. Hoge hartslag, veel gewroet en belachelijk weinig Watts. Het leven van een powermeterloze fietser kan hard zijn. Mijn fietscomputer geeft aan dat ik na anderhalve km linksaf moet.
De ontgoocheling is groot dat dit gewoon is om een baan over te steken en je dan in dezelfde richting verder moet. Juist ja, met de wind nog altijd pal op kop. Meteen is me ook duidelijk waarom deze streek in de wedstrijd Brugge-De Panne zo beslissend is. Hier wordt het peloton op waaiers getrokken en wie er vooraan niet bij is, kan het snel vergeten. Hier maken tactiek en sterke benen het verschil. Menigeen beschrijft De Moeren als een groot gat, maar het gat dat je niet dicht krijgt gereden, is nog veel groter.
Populair pad
Wanneer ik dan uiteindelijk toch van de wind wegdraai, zie ik een veld met spruitjes. En denk ik eraan dat ik dringend iets moet eten. Door de sterke wind kwam ik al amper aan drinken toe en iets uit mijn achterzak grijpen was helemaal geen optie. Wat verder getuigt weer een reusachtige militaire begraafplaats op een beklijvende manier over de geschiedenis van deze streek. Een mooi pad volgt de IJzer en is blijkbaar heel populair bij fietsers. De wind staat weer op kop, maar de begroeiing langs de oever en de bomen zorgen toch voor een beetje luwte. In mijn schaduw zie ik dat er iemand in mijn wiel is komen hangen. Rijen maar!
Mijn tocht loopt op zijn einde en ik kom weer in Zonnebeke. De N37 brengt me terug naar Ieper, maar in de verte zie ik de contouren van het Heuvelland. Hoe zou mijn vrouwtje het er vanaf gebracht hebben, vraag ik me af. “Zwaar”, zucht ze. “Ook best veel wind, maar zeker een idee voor een volgende tocht.” In ieder geval kijk ook ik terug op een fijne rit. Een mooie streek met een interessante geschiedenis en slechts 1 stevige pil: veel te veel wind op kop.
Download hier de GPX ‘Ieper-De Moeren – 130 km’!
