GRX 400, de gravelgroepset van Shimano: hoe rijdt die en waarom is dit de perfecte set voor de beginnende gravelaar?

Bij de aanschaf van een nieuwe fiets willen we doorgaans het best mogelijke voor een redelijk budget. Toch zien we maar al te dikwijls dat dat budget hoger uitvalt dan we eigenlijk voorzien hadden. Terwijl we dikwijls ook met wat minder edel materiaal best bediend zouden zijn. In dat kader bekijken we de Shimano GRX 400 groepset en waarin die verschilt van zijn hoger gerangschikte collega’s.

Klimmen

In een vorig artikel deden we uit de doeken dat er niet zoveel verschil is tussen de weggroepen van Shimano. Daaruit bleek dat het kleine voordeel dat de hogere en duurdere groepsets bieden, behoorlijk duur betaald moet worden. Ook bij de gravelgroepsets zien we verscheidene niveaus, met de GRX 400 als instapper. Je zou de GRX 400 kunnen vergelijken met de Tiagra-set uit de wegreeks en op het 1e gezicht zijn er ook hier behoorlijk wat verschillen met de hogere reeks. 10-speed in plaats van 11-speed, een derailleur met minder capaciteit (max 36t) met daaraan steeds een dubbel tandwiel vooraan gekoppeld. Dat heeft tot gevolg dat je op een fiets met brede banden (zowat +40 mm) geen GRX 400 kunt monteren.

Bij bredere banden komen de horizontale liggers immers vrij ver naar buiten. Bij de GRX-lijn ligt de kettinglijn al 2,5 mm verder naar buiten, maar dat is niet genoeg om dan bij brede banden genoeg ruimte te hebben voor een dubbel tandwiel. Langs de andere kant zorgt een dubbel crankstel ervoor dat je een beter gespreide verhouding krijgt. De GRX 400 heeft immers 20 versnellingen, waardoor de sprongen van de cassette kleiner worden. Dat die cassette beperkt is tot 36 tanden mag een nadeel lijken, maar wanneer we zien dat het kleinste tandwiel vooraan een 30t is, dan komen we op een erg kleine verhouding. Per omwenteling van de crank zorgt deze 30-36 verhouding bij een 40 mm band voor een verplaatsing van 1,85 meter. Bij een 38-42 (one-by) komen we op 2,06 meter uit. Wanneer we dus erg veel moeten klimmen, zijn we best gesteld met de GRX 400.

Cranks

De GRX 400-groep heeft geen eigen crankstel, maar wordt gecombineerd met het GRX 600 crankstel. Het verschil van dit crankstel met de GRX 800 is dat bij de as van de 800 de HollowTech wordt gebruikt en die daardoor 100 gram lichter is en net wat stijver. Maar er zijn sterke benen nodig om het GRX 600 crankstel in de problemen te brengen. Bij de remmen zien we hetzelfde gebeuren. De GRX 400 heeft een eigen remset, de GRX 600 dan weer niet. Het verschil met de hogere GRX 800 is echter klein. Beide remklauwen zijn identiek. Maar de zuigers bij de GRX 800 zijn van keramisch materiaal in plaats van plastic voor de GRX 400. De GRX 800 kan dus beter tegen de hitte dan de GRX 400 remmen, maar in prestaties zijn ze identiek. Dus enkel wanneer je stevige en lange afdalingen wilt maken, bieden de GRX 800 remmen voordeel. En de verf verschilt ook.

Naast een iets minder grippy oppervlak zien we ook dat de shifters/remhendels van de GRX 400 niet de SERVOWAVE-technologie krijgen. Die zorgt voor minder krachtinspanning en een betere modulatie bij het remmen. Maar ook hier moeten we weer de erg sportieve toer opgaan om de verschillen te merken. Je moet al veel en op de limiet rijden eer je de voordelen van die technologie kunt (leren) benutten.

Praktijk

Tijd om dat alles eens in de praktijk te bekijken. De GRX 400 voelt meteen vertrouwd aan. Alles werkt identiek aan de hogere reeksen en schakelen verloopt snel en correct. De remmen werken perfect en we voelen geen onderscheid met de GRX 800-remmen op onze eigen fiets. Ook na enkele stevige remmaneuvers komen we nog veilig tot stilstand. We duiken het bos in en zoeken enkele afdalingen om de remmen wat harder op de proef te stellen. Maar ook daar kunnen we de GRX 400 niet op een foutje betrappen. Ook tijdens een langere afdaling in de Ardennen blijft het remvermogen behouden. Misschien dat bij warmer weer de prestaties wat minder worden, maar in onze Lage Landen merken we geen verschil. Dat de shifters anders zijn afgewerkt, merk je dan weer wel. Maar alleen wanneer je ze vlak na elkaar gaat uittesten en er echt op let. Het is dus niet zo dat de GRX 400-shifters voor problemen zal zorgen. De GRX 800-shifters hebben net dat tikkeltje meer grip en zijn net wat fijner te gebruiken. Inderdaad: net en dat tikkeltje.

Ook wat schakelen betreft hebben we geen reden tot klagen. Door de montage van een Ultegra-cranckstel op onze eigen fiets, zijn we gewend om met een dubbel cranckstel te rijden en vermijden we cross-chaining. Wel moeten we toegeven dat we meestal op het buitenblad rijden. Het 46 tanden grote buitenblad zorgt ervoor dat we op asfalt af en toe tussen de 13 en de 15 gaan twijfelen. De afwezigheid van de 14 laat zich dan wel voelen. Maar dan zitten we al tegen de 35 te knallen. Want dat valt ons op. De GRX 400 mag dan wel de instapper zijn, wat prestaties betreft moet hij niet onderdoen voor zijn grote broers. Die leveren misschien wat voordeel op in wedstrijden (net + tikkeltje = seconde), maar voor de dagdagelijkse gravelrijder brengen ze eigenlijk geen voordeel. Schakelen gaat snel en precies en vergt geen extra inspanning tegenover de hogere groepen. Wat slijtage betreft zit je eigenlijk goed, want de prijs van vervangonderdelen ligt gevoelig lager dan bij de 800. En bij gravel hoort nu eenmaal een stevige portie zand, water en smurrie, dus slijten doet die handel toch.

Het is duidelijk dat de GRX 400 het eerder van de eenvoud moet hebben, zonder dat er aan de kwaliteit wordt geraakt. Dat laatste secondje of die laatste millimeter moet je met deze groep niet gaan zoeken. Maar genieten van gravelen, je kilometertjes afmalen over leuke paden en af en toe eens gek doen, daar is de GRX 400 meer dan goed genoeg voor. Gewoon fietsen, genieten en daarna extra centen over voor een terrasje. Mooi, toch?!

Schrijf je in op onze nieuwsbrief en maak kans op een gesigneerd boek over de comeback van Remco Evenepoel! (winnaar wordt op 1/9/2023 bekendgemaakt)